บริจาค

เห็นว่า..บล็อกนี้ดี มีประโยชน์... โปรดสนับสนุนผู้ทำบล็อกได้ที่ พร้อมเพย์ 083-4616989
หรือบัญชี 002-1-70462-8 กสิกรไทย สาขาบางลำภู

หนังสือหลายเล่ม

ปัญหาอีกประการหนึ่งสำหรับการที่จะเรียงบรรณานุกรมด้วย Word ก็คือ การที่ผู้เขียนหนังสือคนเดียว แต่มีหนังสือบรรณานุกรมหลายเล่ม ดังภาพนี้

จะเห็นว่า เล่มแรกคนแต่งคือล้วน ส่วนเล่มที่สองคือ ขีดเส้น  ในกรณีที่คนอ่านเป็นคน เรารู้ว่าทั้ง 2 เล่มนี้ คนแต่งเป็นคนเดียวกัน แต่ Word ไม่รู้  ดังนั้น เมื่อเรียงด้วยโปรแกรม Word  หนังสือทั้ง 2 เล่มจะแยกออกจากกันไป

วิธีแก้ไขก็คือ ให้พิมพ์ชื่อคนแต่งลงไปก่อน ดังภาพนี้


เมื่อเราเรียงบรรณานุกรมด้วยโปรแกรม Word ไปแล้ว จึงค่อยมาปรับแต่งภายหลัง โดยวิธีดังภาพนี้


คือ ให้ทำตัวอักษรที่เป็นชื่อให้เป็นสีขาว ต่อจากนั้นก็ขีดเส้นลงไปแทนชื่อ ก็เสร็จเรียบร้อยดังภาพด้านล่างนี้


อย่างไรก็ดี ผมเห็นว่า การพิมพ์บรรณานุกรมดังที่ได้แนะนำไปนั้น เป็นวิธีที่เก่าและไม่ค่อยสะดวกแล้ว  จึงขอแนะนำวิธีใหม่ ซึ่งสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ก็กำหนดให้ใช้วิธีการพิมพ์แบบนี้


'กล่าวคือ ชื่อคนแต่งไว้บรรทัดบน  ส่วนรายละเอียดอื่นๆ ไว้บรรทัดต่อมา  ในกรณีที่ผู้แต่งคนเดียว แต่มีหนังสือหลายเล่มก็ไม่ต้องขีดเส้น  การพิมพ์ก็ดูสวยงามมากขึ้น

ภาพนี้ไม่คลิกเครื่องหมายพาย 

ข้อดีอีกประการหนึ่งก็คือ การพิมพ์แบบใหม่นี้ ทำให้หน้าของบรรณานุกรมเพิ่มมากขึ้น ก็น่าจะทำให้กรรมการมีโอกาสให้ผ่านมากขึ้นไปด้วย...



เลขหน้าบรรณานุกรม

ข้อบกพร่องของบรรณานุกรมชุดนี้ ประการหนึ่งก็คือ “เลขหน้า” ของบรรณานุกรม ที่ว่าบกพร่องก็คือ Word เขียนโปรแกรมไว้แบบหนึ่ง แต่ท่านผู้อ่านไปใช้อีกวิธีหนึ่งซึ่งทำให้ยุ่งยาก  ดูภาพ


ในแถบสีเขียวนั้น แสดงให้เห็นว่า ท่านผู้อ่านใช้ “กล่องข้อความ” เพื่อนำมาเป็นเลขหน้า ผมขอแนะนำการใส่เลขหน้าที่ถูกต้องดังนี้


ภาพดังกล่าวนี้ ผมลบกล่องข้อความออกทั้งหมดแล้ว  จึงเหลือแต่รายชื่อบรรณานุกรมล้วนๆ  ขั้นตอนต่อไป ดูภาพด้านล่าง


ขอให้ดูในแถบสีเขียว คือ คลิกที่ “แทรก” แล้วก็คลิกหมายเลขหน้า ก็จะมีให้เลือกว่า จะใส่เลขหน้าที่ตำแหน่งไหน

ผู้อ่านเดิม ใส่เลขหน้าไว้ที่ด้านบน และตรงกลางหน้ากระดาษ เราก็เลือกตามนั้น ผลก็ได้ออกมาตามภาพด้านล่าง



หน้านี้ ผมได้ปรับหน้าบอกชื่อบรรณานุกรมไว้แล้ว คือ พิมพ์บรรทัดเดียว อย่างที่เสนอไว้ในบทความ “หน้าแรกบรรณานุกรม

ในบทความ “หน้าแรกบรรณานุกรม” มีหน้าเดียว  แต่บทความนี้มีหน้าต่อไปอีก จึงต้องคั่นหน้าด้วย “ตัวแบ่งหน้า

ตามภาพนั้น เลขหน้ายังอยู่ตำแหน่งที่สูงไป  ดูในแถบระบายสีเขียว จะเห็นว่า มีการตั้งค่าไว้ที่ .49 นิ้ว ตรงนี้ตรงแก้ให้เป็น 1 นิ้ว ดูภาพ


ในภาพด้านบน ผมได้แก้ให้ตำแหน่งที่ว่านั้น เป็น 1 นิ้ว และแก้ตัวอักษรให้ไป 14 พอยน์ คือ ถ้าใช้ตัวหนังสือของข้อความ 16 พอยน์ เลขหน้าต้องเล็กกว่าคือ 14 พอยน์

ต่อไปปัญหาใหญ่ก็คือ โดยปกติแล้ว ระเบียบการพิมพ์วิทยานิพนธ์จะกำหนดว่า “ไม่ให้แสดงเลขหน้า” ในหน้าแรก  วิธีการแก้ไขก็มีแบบชาวบ้านๆ กับแบบผู้มีฝีมือ

1) แบบชาวบ้านๆ ก็คือ ทำกล่องข้อความที่มีสีขาวล้วนๆ ไปปิดเลขหน้า
2) แบบผู้มีฝีมือก็ตามภาพนี้


  • คลิก “เค้าโครงหน้ากระดาษ
  • คลิก “ตั้งค่าหน้ากระดาษ”  หน้าต่างตั้งค่าหน้ากระดาษจะปรากฏขึ้นมา
  • คลิกให้มีเครื่องหมายถูกที่ “หน้าแรกต่างกัน”
  • ดูหน้ากระดาษในแถบสีปูนแห้ง  ต้องเป็นเลขหนึ่ง


ต่อไปคลิกตกลง เลขหน้าของหน้าแรกก็จะไม่ปรากฏให้เห็น  สำหรับหน้าอื่นๆ ก็จะมีเลขหน้าตามระเบียบการพิมพ์ทุกประการ



การบีบตัวอักษร

ในบทความ “ย่อหน้าของบรรณานุกรม” ผมได้อธิบายการทำย่อหน้าให้ถูกต้องตามระเบียบการพิมพ์ของวิทยานิพนธ์แล้ว

เมื่อตรวจสอบการตั้งค่าย่อหน้าก็พบว่า ถูกต้องดีแล้วตามภาพ



อย่างไรก็ดี ย่อหน้าที่ผมยกมาเป็นตัวอย่างนั้น ก็ยังดูไม่สวยงามนัก กล่าวคือ ในสายตาของบุคคลทั่วๆ ไป อาจจะดูแล้วถูกต้อง แต่ในสายตาของผม ซึ่ง “เล่น” กับโปรแกรมนี้มานาน ช่วยเพื่อนแก้ผลงานวิชาการมานาน

ผมเห็นว่า ยังไม่สมบูรณ์ดี ดังภาพนี้


ภาพดังกล่าวนั้น มีความเป็นมาอย่างนี้
  • ระบายดำให้คลุมย่อหน้า “มนทิรา ภักดีณรงค์” ทั้งหมด
  • คลิกเม้าส์ที่ “แบบอักษร” ก็จะมีหน้าต่าง “แบบอักษร” ปรากฏขึ้นมา
  • คลิกเม้าส์ที่แถบ “ขั้นสูง” ก็จะพบว่า ท่านผู้อ่าน “บีบ” ตัวอักษรเข้าด้วยกัน ด้วยขนาด 0.3 พอยน์


ดังนั้น ในการพิมพ์บรรณานุกรมนั้น ควรที่จะทำให้ข้อความทั้งหมดอยู่ในสภาพดั้งเดิมที่ยังไม่มีการบีบการขยายตัวอักษร

ผมจึงจะปรับบรรณานุกรมของทั้ง 3 เล่มให้อยู่ในสภาพเดิมๆ ก่อนดังภาพนี้


ผมได้ระบายดำคลุมบรรณานุกรมทั้ง 3 เล่ม แล้วทำก็ทำให้ระยะห่างของข้อความอยู่ในสภาพปกติ  เมื่อทำเสร็จแล้วก็จะได้ข้อความของบรรณานุกรมทั้ง 3 เล่ม ดังนี้


เล่มแรก ผมจะนำข้อความหลังเส้นสีเขียวมามาไว้อีกบรรทัดหนึ่ง โดยจะให้อยู่ในย่อหน้าเดียวกันด้วย ไม่อย่างนั้น เวลาเรียงบรรณานุกรมด้วย Word ข้อความก็จะแยกออกจากันไป

เล่มที่สอง ผมจะนำข้อความหลังเส้นสีแดงมามาไว้อีกบรรทัดหนึ่ง โดยจะให้อยู่ในย่อหน้าเดียวกันด้วย ตรงนี้ ถ้าบางคนต้องการเอา “เรื่อง” มาไว้บรรทัดล่างด้วยก็ทำได้

เล่มที่สาม ผมจะนำข้อความสีเหลืองทั้งหมดให้อยู่ในบรรทัดเดียวกัน

วิธีทำ
ของเล่มที่หนึ่งกับเล่มที่สอง ให้เอา Curser ไปอยู่ในตำแหน่งสีเขียวและสีแดง แล้วกดแป้น Shift ไว้ หลังจากนั้นจึงค่อยกดแป้น Enter

เล่มที่สามก็ระบายดำให้คลุมข้อความทั้งหมด แล้วก็ไปที่ย่อหน้าของแบบอักษร แถบขั้นสอง แล้วค่อยๆ บีบเข้าไปทีละพอยน์  ซึ่งพบว่าบีบเข้าไป 2 พอยน์ก็ใช้ได้แล้ว ดังภาพ


ผลงานก็ปรากฏออกมาดังนี้


เครื่องหมายลูกศรงอนั้น หมายถึงว่า มีการตั้งบรรทัดใหม่ แต่ยังอยู่ในย่อหน้าเดียวกัน ดังนั้น เมื่อเรียงบรรณานุกรมด้วย Word ข้อความจะอยู่ในที่เดียวกัน ไม่ใช่แยกกันไปคนละทางสองทาง

สำหรับเล่มที่สาม การพิมพ์ถูกแล้ว แต่ข้อความยังไม่ถูก และ “เก่าไป”  ควรหาวิทยานิพนธ์ที่ใหม่กว่านี้มาอ้างอิง

เล่มที่สามพิมพ์ผิดหลายแหล่ง ผมขอนำปกของวิทยานิพนธ์มาให้ดูดังนี้



เล่มที่สามนี้ พิมพ์แค่นี้ก็น่าจะพอแล้ว


อย่างไรก็ดี วิทยานิพนธ์เล่มนี้เก่าไปแล้ว ไม่ควรนำมาใช้อ้างอิง เพราะ เก่าไปประมาณ 14-15 ปีแล้ว ....



ย่อหน้าของบรรณานุกรม

ผมได้กล่าวไปแล้วว่า มีอาจารย์ท่านหนึ่งเขียนอีเมล์มาเกี่ยวกับปัญหาของบรรณานุกรมของท่าน  อีเมล์ของท่านมีข้อความ ดังนี้

สวัสดีค่ะ  ดิฉันเป็นครูจากจังหวัด ***** ค่ะ  กำลังปรับแก้ผลงาน คศ.3 ค่ะ  ได้สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับการเรียงบรรณานุกรมทางอินเทอร์เน็ต  พบบล็อกที่ท่านอาจารย์เขียนไว้ เกี่ยวกับการเรียงบรรณานุกรม  สนใจมากแต่ทำตามที่อาจารย์เขียนไว้ไม่ได้  พยายามหาช่องทางที่ติดต่ออาจารย์ ก็เลยต้องขออนุเคราะห์รบกวนอาจารย์ตรวจสอบบรรณนานุกรมที่แนบมาเพื่อเป็นวิทยาทานนะค่ะ

ในบทความ “หน้าแรกของบรรณานุกรม” ผมได้เสนอแนะวิธีการพิมพ์หน้าบรรณานุกรมไปแล้ว ต่อไปก็เป็นการแนะนำการพิมพ์บรรณานุกรม ขอยกตัวอย่างดังนี้



หน้านี้ดูคร่าวๆ ก็พอรับได้ แต่อาจารย์ท่านนี้ “เรียงบรรณานุกรม” อย่างที่ผมเขียนไว้ไม่ได้  ผมจึงวิเคราะห์เจาะลึกโดยวิธีการคลิกที่เครื่องหมายพาย ผลปรากฏออกมา ดังนี้


ข้อผิดพลาด
  • ท่านใช้วิธีกดแป้น Enter ที่ท้ายบรรทัดทุกบรรทัด ดูแถบเน้นสีเหลือง
  • ท่านใช้ Tab แทนก็ย่อหน้า ดูแถบสีเขียว
  • ในแถบสีฟ้า น่าจะไม่ถูกต้องเพราะ น่าจะขาด “ชื่อของบทความ”
  • ในแถบสีปูนแห้ง การพิมพ์ถูกต้อง แต่ช่องว่างระหว่างข้อความไม่เท่ากัน น่าจะเกิดจากการสั่งให้ขอบหลังเท่ากัน ซึ่งไม่ควรทำกับบรรณานุกรม
  • ในแถบสีชมพูไม่ผิด แต่ถ้าจะเรียงบรรณานุกรมโดยโปรแกรม Word ต้องพิมพ์ชื่อคนแต่งไปก่อน เมื่อเรียงบรรณานุกรมเสร็จแล้ว จึงค่อยมาตีเส้นแทนชื่อ


ต่อไปจะแสดงวิธีการแก้ไข โดยจะแสดงวิธีทำเพียง 3 เล่มแรก เท่านั้น ดังนี้



ภาพนี้ ผมได้ลบแท็บออก ทำให้ชื่อของบรรณานุกรมแต่ละเล่ม มีเครื่องหมายพาย เพียงอันเดียว  คือ บรรณานุกรมแต่ละเล่มจะต้องอยู่ภายในย่อหน้าเดียวกัน

ต่อไป ดูภาพก่อน ดังนี้


ขอให้สังเกตดูเครื่องหมายห้าเหลี่ยมหัวลงกับห้าเหลี่ยมหัวขึ้นในไม้บรรทัด ที่ผมระบายสีเขียวไว้ ผมได้ระบายดำให้ครอบคลุมบรรณานุกรมทั้งสามเล่มไว้แล้วด้วย


  • เครื่องหมายห้าเหลี่ยมหัวลงนั้นมีไว้บังคับ “บรรทัดแรก” ของย่อหน้า
  • เครื่องหมายห้าเหลี่ยมหัวขึ้นนั้นมีไว้บังคับ “บรรทัดต่อๆ ไป” ของย่อหน้า

ต่อไป ดูภาพก่อน ดังนี้



ผมใช้เม้าส์ลากเครื่องหมายห้าเหลี่ยมหัวขึ้นไปประมาณ 0.6 นิ้ว จะเห็นว่า บรรทัดที่ 2-4 ก็จะเลื่อนไปที่ประมาณ 0.6 นิ้ว

เมื่อคลิกเม้าส์ที่อื่น ก็จะได้บรรณานุกรม ดังภาพนี้



ในภาพดังกล่าว เป็นการพิมพ์บรรณานุกรมแบบคร่าวๆ  ต่อไปผมจะแสดงวิธีการปรับอย่างละเอียด ดังนี้




  • ให้คลิกที่ “ย่อหน้า” เพื่อให้มีหน้าต่างย่อหน้าลอยขึ้นมา
  • ให้ใส่ตัวเลขตามที่ผมกำหนดไว้แล้วในสี่เหลี่ยมสีน้ำเงิน
  • ในสี่เหลี่ยมสีส้มนั้น ให้เป็นศูนย์ทั้งหมด สุดท้ายให้คลิกตกลง 



หน้าแรกบรรณานุกรม

มีท่านผู้อ่านท่านหนึ่ง ได้ส่งไฟล์บรรณานุกรมของท่านมาถามและขอให้แก้ไขให้ถูกต้อง ผมเห็นว่าปัญหาของท่านผู้อ่านผู้นี้ เหมือนๆ กับปัญหาของคนส่วนใหญ่ จึงขอนำมาเขียนเพื่อเผยแพร่เป็นการทั่วไปเสียเลย

จะให้คำเสนอแนะไปตั้งแต่หน้าแรกดังนี้

หน้าแรกคือหน้าบอกบรรณานุกรม ดังภาพนี้

ภาพนี้ดูทั่วๆ ไปก็เรียบร้อยดี ไม่น่าจะมีปัญหาอะไร  แต่ลึกๆ แล้วภาพนี้มีปัญหาดังนี้



จะเห็นว่า ท่านผู้อ่านท่านนี้ ใช้วิธีเคาะแป้น Enter ลงมาเรื่อย แล้วก็พิมพ์ข้อความ “บรรณานุกรม” ลงไป หลังจากนั้นก็  เคาะแป้น Enter ลงไปเรื่อยๆ จนหมดหน้ากระดาษ

ถ้าถามว่า การทำวิธีนี้ใช้ได้ไหม  มันก็ใช้ได้ แต่คำว่า “บรรณานุกรม” อยู่กลางหน้ากระดาษจริงหรือเปล่า และ ไม่ค่อยมีฝีมือในการทำ

บางคนอาจจะสงสัยว่า ไอ้เครื่องหมายพาย มันมาจากไหนกันหนักหนา แล้วเวลาพิมพ์มันจะออกมาด้วยหรือเปล่า

เครื่องหมายพายที่โผล่ขึ้นมานั้น เพราะ ผมไปคลิกเครื่องหมายพายบนแถบเมนู  ดังภาพนี้


เครื่องหมายพายนี้ เป็นเครื่องหมายที่แสดง “การสิ้นสุดของย่อหน้า”  ของโปรแกรมไมโครซอฟ์ทเวิร์ด

ความแตกต่างระหว่างย่อหน้าของข้อความกับย่อหน้าของโปรแกรม Word ก็คือ ย่อหน้าของข้อความจะมีตั้งแต่ 2 บรรทัดขึ้นไป และประกอบด้วยหลายๆ ประโยค

ส่วนย่อหน้าของโปรแกรม Word อาจจะมีเนื้อหาแค่บรรทัดเดียวก็ได้ และในบรรทัดเดียวกัน อาจจะไม่มีตัวอักษรเลยก็ได้

ดังนั้น ถ้าจะให้มีฝีมือต้องทำแบบนี้

1) ในหน้ากระดาษพิมพ์ข้อความ “บรรณานุกรม”  บรรทัดเดียว และจัดให้อยู่กลางหน้ากระดาษ  ดังภาพ


ในภาพดังกล่าว ข้อความ “บรรณานุกรม”  พิมพ์ด้วยตัวอักษร Angsana New ขนาด 36 พอยน์ ซึ่งผมว่าใหญ่ไป เอาขนาด 20 พอยน์ก็พอแล้ว

  • ทำเป็นตัวหนา ดูลูกศรสีแดง
  • จัดให้อยู่กลาง ดูลูกศรสีเขียว


2) ต่อจากนั้น ทำตามภาพด้านล่างนี้


  • คลิกที่ “เค้าโครงหน้ากระดาษ” ดูสี่เหลี่ยมสีแดง
  • คลิกที่ “การตั้งค่าหน้ากระดาษ” ดูสี่เหลี่ยมสีเขียว
  • คลิกที่ “เค้าโครง” ดูสี่เหลี่ยมสีส้ม
  • ในสี่เหลี่ยมสีม่วงตรง “การจัดแนวตามแนวตั้ง” ให้เลือก “กึ่งกลาง” แล้วคลิกตกลง ในสี่เหลี่ยมสีฟ้าด้านล่าง


ข้อความ “บรรณานุกรม” ก็จะมาอยู่ตรงกลางหน้ากระดาษ ตามความต้องการและระเบียบการพิมพ์วิทยานิพนธ์โดยอัตโนมัติ